Van de experts van Studio Belize® - Ontwerpstudio voor kinderproducten:

Montessori-onderwijs ziet het kind niet als een passief wezen, maar als een actieve persoonlijkheid met een natuurlijk streven naar onafhankelijkheid en zelfbeschikking. Montessori is een wereldwijde onderwijsbeweging die pleit voor een respectvolle behandeling van kinderen en jongeren. Het doel van Montessori is om kinderen te ondersteunen in hun ontwikkeling tot zelfbepaalde en onafhankelijke leden van de samenleving.

Inhoud

1. Ruimteontwerp volgens Montessori: Ruimte voor ontwikkeling
2. Montessori-meubilair: Kindvriendelijk ontwerp
3. Montessori speelgoed: Spelenderwijs leren
4. Voorbeelden van Montessori speelgoed
5. Montessorimaterialen - Kwaliteit en duurzaamheid
6. Montessorischool - Individualiteit en inclusie
7. Conclusie

Hoe implementeer ik het Montessori concept thuis?

1. Inrichting van de kamer volgens Montessori: ruimte voor ontwikkeling

Montessori onderwijs hecht veel waarde aan een kamerinrichting die geschikt is voor kinderen. Het doel is dat het kind zich vrij kan bewegen, alleen of samen met anderen een vrij gekozen taak kan uitvoeren en op elk moment de ruimte kan verlaten.

Het ontwerp van de kamer moet ook de onafhankelijkheid van het kind bevorderen. Bijvoorbeeld, speelgoed op Montessori planken moet gemakkelijk toegankelijk zijn en rustplaatsen moeten zo duidelijk en eenvoudig mogelijk worden ontworpen.

Montessorikeuken

In een Montessorikeuken zijn gebruiksvoorwerpen toegankelijk en netjes geplaatst. Op het bovenste niveau staan kommen, borden voor snacks, kopjes en glazen. Op het middelste niveau staat een citruspers, trechter en appelverdeler. Daaronder staan een vergiet, een kleine kom, een karaf en houten planken. Borden en bestek zijn opgeborgen in gedeelde lades. Deze gestructureerde omgeving moedigt kinderen aan om zelfstandig maaltijden te bereiden en actief deel te nemen aan het kookproces.

De Montessorikeuken stimuleert zelfstandigheid en het plezier in koken en eten.

Montessori kinderkamer

Een kinderkamer die de principes van het Montessori-onderwijs volgt, wordt gekenmerkt door overzichtelijkheid, vrije toegang en structuur. Om ervoor te zorgen dat je kind overal makkelijk bij kan, kun je krukjes of linten bevestigen aan lichtschakelaars en kasthendels als die te hoog zijn geplaatst. Zo kan het kind zelfstandig handelen en de omgeving verkennen. In een Montessori kinderdagverblijf staat de zelfstandigheid van het kind centraal en dit wordt gestimuleerd door een aangepaste inrichting van de kamer en speciaal Montessori meubilair.

2 Montessori-meubilair: Kindvriendelijk ontwerp

Een essentieel aspect van het Montessori-onderwijs is het ontwerp van de leer- en leefomgeving van de kinderen. Montessori-meubilair speelt hierbij een doorslaggevende rol. Dit stelt de kinderen in staat hun zelfstandigheid te versterken en deel te nemen aan alledaagse activiteiten.

Een Montessori leertoren is als een kinderstoel waarmee je peuter op hetzelfde niveau kan werken als volwassenen. Veilig omringd door een leuning kan je kind actief deelnemen aan gezamenlijke activiteiten en het dagelijks leven. Je peuter kan bijvoorbeeld in een veilige omgeving deelnemen aan de maaltijdbereidingen in de keuken.

Een Montessori omkeerbaar krukje, ook wel "Montessoristoel" genoemd, maakt door zijn gesloten vorm een rechte en veilige zithouding mogelijk.

De Montessorispiegel is een belangrijk hulpmiddel in het Montessori-onderwijs. Hij wordt gebruikt voordat de kinderen zichzelf erin kunnen herkennen. In het begin ligt de nadruk niet op zelfreflectie, maar meer op de waarneming van de ruimte. Door bewegingen in de spiegel te observeren, ontwikkelen de kinderen een beter begrip van de omringende ruimte. De Montessori-spiegel wordt vaak gecombineerd met een mobiel of speelboog om de kinderen een visuele ervaring te geven.

De Munari mobiel: Met zijn duidelijke, geometrische vormen en sterke contrasten nodigt hij de baby uit om de wereld op een eenvoudige maar diepgaande manier te ontdekken. Het helpt de baby om te oefenen met het focussen van de ogen en stelt hem vervolgens in staat om bewegende objecten te volgen met zijn blik. Het basisidee van de Munari Mobile is dat vroege betrokkenheid bij geometrische vormen de wiskundige vaardigheden op kleuterleeftijd bevordert. De Munari Mobile moet op een afstand van 25 tot 30 cm worden opgehangen, omdat pasgeborenen in dit bereik al scherp kunnen zien.

Een ander geweldig speelmeubel dat aansluit bij de pedagogie van Maria Montessori is de Pikler DriehoekHoewel dit meubel geen deel uitmaakt van de originele Montessori-inventaris, wordt het op veel Montessori-kleuterscholen gebruikt en helpt het de motorische vaardigheden van kinderen te ontwikkelen.

3. Montessori-speelgoed: spelend leren

Montessori-speelgoed is ontworpen om rekening te houden met de ontwikkelingsfase van het kind en het uit te dagen door te spelen. Het is meestal gemaakt van natuurlijke materialen zoals hout, stof of vilt en wordt gekenmerkt door eenvoudige en duidelijke vormen en kleuren.

Montessori-speelgoed stimuleert de intelligentie en probleemoplossende vaardigheden van kinderen. Montessori-speelgoed omvat verschillende leermiddelen ontwikkeld door Maria Montessori die kinderen helpen op verschillende gebieden, zoals wiskunde, taal of kosmisch onderwijs.

4. voorbeelden van Montessori-speelgoed:

Voor baby's (0-12 maanden):

• Op Montessori geïnspireerde mobielen die de visuele waarneming stimuleren.
• Rijgspelletjes met grote houten kralen om de fijne motoriek te trainen.
• Speelgoed om vormen en kleuren te ontdekken, zoals een kaasmuis rijgspel.

Voor peuters vanaf 1 jaar:

• Sorteer- en insteekspelletjes, zoals een insteekdozenset of een houten puzzel, om concentratie en fijne motoriek aan te moedigen.
• Natuurlijke materialen zoals houten kralen om aan te rijgen om de zintuigen te stimuleren
• Speelgoed met eenvoudige cijfer- en letterelementen voor vroege wiskundige en taalkundige sensibilisering

Misschien vind je dit artikel ook interessant? De weg naar een kinderdagverblijf: instructies

Voor kinderen vanaf 2 jaar:

• Kralenmateriaal en plakspelletjes om de fijne motoriek, concentratie en probleemoplossend vermogen te ontwikkelen
• Creatief houten speelgoed, zoals een regenboogbouwset of een legspel, om de verbeelding en het ruimtelijk denken te stimuleren
• Grijp- en evenwichtsspeelgoed om behendigheid te trainen

Voor kinderen vanaf 3 jaar:

• Wiskundige speeldozen met rekenlinialen en cijferkaarten om het begrip van getallen en vormen te verdiepen
• Sorteerspelletjes met houten blokken om logisch denken en sociaal gedrag aan te moedigen
• Creatief speelgoed, zoals een insteekspel met een boor en schroevendraaier, om de verbeelding en hand-oog coördinatie te versterken.

5 Montessorimaterialen - Kwaliteit en duurzaamheid

Montessorimaterialen zijn een essentieel onderdeel van het leerproces in Montessori omgevingen. Ze zijn speciaal ontworpen om bepaalde concepten of vaardigheden aan te leren en om kinderen in staat te stellen zelf hun fouten te controleren.

De kwaliteit van deze materialen is van groot belang omdat het de veiligheid van de kinderen dient en bijdraagt aan de levensduur van het materiaal. Daarom zijn de meeste Montessorimaterialen gemaakt van hout. Ze zijn robuust, aangenaam om aan te raken en milieuvriendelijk.

Enkele van de bekendste Montessorimaterialen zijn de Roze Toren, het Gouden Kralenmateriaal en de Letters van Schuurpapier. Deze materialen zijn ontworpen om de zintuigen van kinderen te prikkelen en hen te helpen concepten als grootte, gewicht, vorm, textuur en kleur te begrijpen.

De Roze Toren helpt kinderen het begrip grootte te begrijpen door tien roze houten blokken van verschillende grootte in de juiste volgorde op elkaar te stapelen. Het gouden kralenmateriaal wordt gebruikt om de getallen van 1 tot 10.000 te illustreren en elementaire rekenkundige bewerkingen te oefenen. De schuurpapieren letters helpen de kinderen de vorm van de letters te voelen en te herkennen en ze te associëren met de bijbehorende klanken.

6 Montessorischool - individualiteit en integratie

De scholen, vaak particuliere, door de staat erkende alternatieve scholen, stellenleerlingenin staatom alle staatskwalificaties te behalen. Hier is de centrale zorg van de Montessorischool inclusie,waardoorleerlingen vanverschillende leeftijden, talenten en temperamentensamen kunnen leren.

Er is echter ook kritiek op Montessorischolen. Sommige ouders en onderwijsdeskundigen vrezen dat leerlingen het in traditionelere onderwijssettings of later in hun carrière moeilijk zullen hebben door het gebrek aan prestatiedruk, het gebrek aan structuur en de individuele leersnelheid. Daarnaast vormen de vaak hogere kosten van Montessorischolen in vergelijking met openbare scholen een barrière die voor veel gezinnen onoverkomelijk kan zijn.

7. conclusie

Montessori-onderwijs is een holistische benadering van onderwijs die erop gericht is kinderen te helpen zelfstandige, creatieve en verantwoordelijke mensen te worden. Het creëert een leeromgeving die is afgestemd op de individuele behoeften en interesses van kinderen en helpt hen hun vaardigheden en talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Ondanks enkele punten van kritiek heeft het wereldwijd veel aanhangers en wordt het in veel landen toegepast in kleuterscholen en scholen.

Op zoek naar een cadeau voor de 1e verjaardag? Lees ons blogartikel: Het perfecte cadeau voor 1 jarigen